Het vooronderzoek ‘Deventer & Slavernij’ in opdracht van de gemeente Deventer is afgerond. Met de publicatie van dit vooronderzoek is een eerste stap gezet in het in kaart brengen van de rol van het toenmalige Deventer stadsbestuur en inwoners bij de slavernij.

Het rapport wordt officieel overhandigd tijdens de Heri Heri maaltijd op 1 juli (Keti Koti) 2023 in Deventer. Deze datum is ook de officiële start van het Nationale Herdenkingsjaar Slavernijverleden.

Onderzoek door Overijsselacademie

Eind 2022 gaf de gemeente Deventer opdracht voor het uitvoeren het onderzoek. Het onderzoek is uitgevoerd door de Overijsselacademie, onder leiding van publiekshistorica Esther van Velden. Bij het onderzoek was een begeleidingsgroep betrokken, samengesteld uit een groep mensen van onder meer de Surinaamse en Molukse gemeenschap en een vertegenwoordiging van het Etty Hillesum Centrum.

Deventer & Slavernij

Uit dit onderzoek blijkt dat Deventer en Deventenaren op allerlei mogelijke manieren betrokken waren bij slavernij, wereldwijd. Dat wil zeggen in vrijwel alle Nederlandse koloniën en binnen alle onderdelen van het koloniale systeem. Naast deze conclusie staat in het onderzoek onder andere ook dat:

• De stad Deventer en particuliere Deventenaren investeerden in de West-Indische Compagnie (WIC), Deventenaren investeerden in de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC), een aantal Deventer bestuurders als bewindhebber (deels namens de Staten van Overijssel) betrokken waren en er VOC- en WIC-opvarenden uit Deventer kwamen.
• Er een VOC-schip was met de naam Deventer en dat de WIC beschikte over drie schepen met de naam Deventer. Een van deze schepen was met zekerheid actief betrokken bij de trans-Atlantische slavenhandel.
• Er talloze Deventenaren werkzaam waren in de koloniën overzee en bijvoorbeeld als plantagehouders direct profiteerden van de slavernij. Bij de afschaffing van de slavernij in 1863 werden bovendien Deventenaren gecompenseerd voor slaafgemaakten die niet langer hun bezit waren.
• Als gevolg van de koloniale slavernij er al vanaf de zestiende eeuw mensen van kleur waren in Deventer. Zij zijn echter slecht gedocumenteerd in de archieven.
• Bedrijven en families uit Deventer profiteerden van de koloniale handel, onder andere door de export van ijzerwerk, munten, bier, textiel en Deventer koek.
• Deventenaren nauwelijks een rol speelden bij de afschaffing van de slavernij.

Vervolg

Het onderzoeksrapport is afgelopen week aangeboden aan de gemeenteraad. Na de zomer gaat het college met de gemeenteraad in gesprek over de uitkomsten van het onderzoek. Het rapport van het vooronderzoek ‘Deventer & Slavernij’ staat op: www.deventer.nl/slavernijverleden